Przeszczep komórek macierzystych jest procedurą medyczną, w której uszkodzony szpik kostny jest zastępowany wysoce wyspecjalizowanymi komórkami, zwanymi hematopoetycznymi komórkami macierzystymi. Komórki hematopoetyczne znajdują się zarówno we krwi jak i w szpiku kostnym. Obecnie procedura ta jest bardziej powszechnie nazywana przeszczepem komórek macierzystych, a nie przeszczepem szpiku kostnego, ponieważ komórki macierzyste krwi są zazwyczaj tym, co jest rzeczywiście przeszczepione (podane dożylnie), a nie jest to szpik kostny. Jest to trudna metoda leczenia i jest powszechnie stosowana tylko u pacjentów z chłoniakami, u których choroba m charakter progresywny lub nawracający.

Istnieją dwa rodzaje transplantacji komórek macierzystych, w zależności od źródła pobrania komórek macierzystych krwi: allogeniczne (ALLO) i autologiczne (AUTO).

W przeszczepach AUTO wykorzystywane są własne komórki macierzyste pacjenta. Komórki macierzyste są pobierane od pacjenta, gdy jest on w stadium remisji po wcześniejszym leczeniu. Komórki macierzyste są następnie zamrożone, i przechowywane dopóki nie będą potrzebne, zazwyczaj po zakończeniu leczenia wysokimi dawkami chemioterapii (patrz niżej).

W transplantacji ALLO, komórki macierzyste uzyskane z tkanki dawcy, który jest dobierany do pacjenta na poziomie genetycznym, te testy nazywane są HLA-typowanie. Najczęściej służą jako dawcy brat lub siostra pacjenta, choć osoby niespokrewnionedawcy mogą również być dawcami. Miliony ludzi na całym świecie zgłosiło chęć zostania dawcami komórek macierzystych dla pacjentów, którzy nie mogą mieć dawców pośród członków rodziny, dawców dobiera się wykorzystując rejestr komputerowy. Można tez rozważyć wykorzystanie komórek macierzystych pochodzących z krwi pępowinowej jeśli brak jest dawców rodzinnych.

W obu typach, celem przeszczepu jest zniszczenie komórek nowotworowych w szpiku, krwi i w innych częściach ciała i krwi oraz wymiana komórek macierzystych szpiku kostnego i odbudowa zdrowego szpiku. W większości procedur przeszczepu komórek macierzystych, pacjent leczony jest wysokimi dawkami chemioterapii i / lub radioterapii, aby zniszczyć jak najwięcej komórek nowotworowych. Te wysokie dawki są stosowane ponieważ pacjenci poddawani leczeniu chłoniaka, wykazują odporność na zwykłe dawki chemioterapii. Wyższe dawki chemioterapii są bardziej skuteczne w leczeniu nawracających chłoniaków nieziarniczych niż standardowe dawki chemioterapii. Terapia ta chemioterapia i / lub radioterapia niszczy również szpik kostny pacjenta i hamuje system immunologiczny pacjenta, aby po transplantacji ALLO, komórki dawcy nie zostały odrzucone przez organizm biorcy. Po podaniu wysokich dawek chemioterapii, komórki macierzyste dawcy podawane są dożylnie biorcy, aby zastąpić usunięty szpik kostny i przywrócić normalną liczbę komórek krwi z komórek dawcy. Czasami, przeszczepy ALLO mogą być wykonywane po podaniu mniejszych dawek lub chemioterapii i / lub radioterapii, które są wciąż wystarczające do osłabienia układu odpornościowego i umożliwienia wzrostu komórek dawcy. (Te przeszczepy, czasem określane jako "mini-transplantacje" lub " przeszczepy o obniżonej intensywności" dają mniej bezpośrednich efektów ubocznych, pozwalając przeprowadzić procedurę w przypadku starszych pacjentów.) Czasami są stosowane u pacjentów, których ogólny stan zdrowia nie pozwala przejść przez standardowy proces transplantacji szpiku kostnego i są obecnie badane w badaniach klinicznych celem określenia ich skuteczności w leczeniu chłoniaków.

Przed zaleceniem transplantacji, lekarze będą rozmawiać z pacjentem o ryzyku związanym z tym rodzajem leczenia i rozważać kilka innych czynników, takich jak rodzaj nowotworu, skuteczność poprzednich metod leczenia oraz wiek pacjenta i jego ogólny stan zdrowia.

Dla obu rodzajów ALLO i AUTO transplantacji przeszczepione komórki macierzyste zaczynają zmieniać się w zdrową, produkującą komórki krwi tkankę w ciągu od 10 dni do trzech tygodni. Zniszczenie szpiku własnego pacjenta zmniejsza naturalne mechanizmy obronne organizmu, czasowo u pacjenta występuje zwiększone ryzyko infekcji. Do czasu, aż system immunologiczny pacjenta wróci do normy, pacjenci mogą wymagać podawania antybiotyków i transfuzji krwi.

W przeszczepach ALLO, innym czynnikiem ryzyka jest to, że komórki dawcy rozpoznają ciało biorcy jako obce, powodując chorobę przeszczep przeciw gospodarzowi (GVHD). GVHD może być poważnym powikłaniem przeszczepów allogenicznych i może prowadzić do zgonu. Inne działania niepożądane mogą obejmować zaburzenia czynności wątroby, biegunkę, infekcje i wysypki. Jednakże GVHD może również dawać korzyści, komórki dawcy rozpoznają komórki nowotworowe biorcy jako obce i niszcząc je, jest to mechanizm, który jest jednym z głównych powodów, dzięki którym przeszczep ALLO ogólnie działa tak dobrze, przez długi okres czasu. Ryzyko GVHD może być zmniejszone poprzez dokładne HLA-typowanie i stosowanie zapobiegawczo leków.

W przeszczepach AUTO, istnieje niewielkie ryzyko GVHD, ponieważ wymienione komórki macierzyste są własnymi komórkami pacjenta. Jednakże w autologicznych przeszczepach istnieje ryzyko, że niektóre komórki, które są wprowadzane z powrotem do organizmu pacjenta nadal mogą być komórkami nowotworowymi.