Nowotwór ten rozwija się w gruczole krokowym ( prostacie, sterczu) otaczając „szyję” pęcherza moczowego oraz pierwszy odcinek cewki moczowej. Jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych u mężczyzn ( ok. 10%) i obecnie znajduje się na drugim miejscu pod względem częstości występowania. Występuje głównie w wieku podeszłym, zwykle rozpoznawany po 60. roku życia , rzadko dotyczy mężczyzn poniżej 50. roku życia.

Za czynniki ryzyka sprzyjające zachorowaniu na nowotwór prostaty uważa się : wiek, rasę ( szczególnie skłonna do rozwoju tego nowotworu jest rasa czarna), przypadki zachorowania w rodzinie ( zwłaszcza ojca lub brata), dieta i otyłość (nadmiar tłuszczu i kalorii).

Gruczoł krokowy (prostata, stercz)

Jest to narząd mięśniowo-gruczołowy wielkości kasztana, leżący poniżej pęcherza moczowego na przedniej ścianie odbytnicy, na przeponie moczowo-płciowej. Obejmuje cewkę moczową (tzw. część sterczową cewki). Wydzielina stercza stanowi ok. 25% spermy. Stercz to zespół 50-60 gruczołów cewkowo-pęcherzykowych, otoczonych wspólną torebką łącznotkankową. Przewody poszczególnych gruczołów w obrębie prostaty łączą się po kilka w większe przewody odprowadzające, które uchodzą do cewki moczowej. Gruczoł krokowy wchodzi w skład narządów płciowych męskich.

Nowotwór gruczołu krokowego

Do rozwoju raka prostaty dochodzi, gdy jego zdrowe komórki zmieniają się i rozwijają w sposób niekontrolowany tworząc masę zwaną guzem . Zmiana ta może mieć charakter łagodny (zmiana niezłośliwa) lub złośliwy (zmiana rakowa). Guz nowotworowy jest to zbiór dużej liczby komórek nowotworowych, które mają zdolność do rozprzestrzeniania się do innych części ciała.

Najczęściej choroba rozpoczyna się od pojedynczego ogniska (guzka) zlokalizowanego w zewnętrznej części gruczołu krokowego , łatwego do wykrycia w czasie badania chorego per rectum ( przez odbyt). Tempo jego wzrostu i tworzenie się przerzutów jest uzależnione od wielkości i stopnia złośliwości histologicznej. Póki jest ograniczony do samej prostaty nie daje on objawów ( stadium In-situ, ograniczone do narządu). Wzrastając ( w różnie długim czasie) nacieka stercz i okoliczne tkanki, mówimy wtedy o stadium miejscowo zaawansowanym. W tym stadium , z uwagi na powiększenie gruczołu krokowego przez wzrastający guz, pojawiają się dolegliwości m.in.: częstomocz (także w nocy), parcie na mocz, wąski strumień moczu, pieczenie cewki moczowej, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.

Z czasem komórki nowotworowe mogą naciekać okoliczne tkanki lub dawać przerzuty odległe do innych obszarów ciała poprzez naczynia krwionośne lub limfatyczne. Choroba wchodzi w okres tzw. stadium raka zaawansowanego, zajęcie przez nowotwór tkanek pęcherza wraz z odcinkami moczowodów prowadzi do zastoju moczu , wodonercza i rozwoju niewydolności nerek.

W przypadku rozsiewu pierwszym objawem mogą być bóle, najczęściej kostne ( przerzuty do kości) lub obustronne obrzęki kończyn dolnych ( przerzuty do węzłów chłonnych).