Ryzyko zachorowania na raka trzustki rośnie wraz z wiekiem. Najwięcej przypadków odnotowano u pacjentów powyżej sześćdziesiątego roku życia. Jest bardzo trudny do wykrycia co sprawia, że najczęściej zostaje zdiagnozowany w zaawansowanym stadium. Rozwija się dość szybko i często jest zbyt późno na całkowite wyleczenie. Jedynie 2% pacjentów dożywa pięciu lat po zdiagnozowaniu raka trzustki. Choroba ta jest przyczyną 3% wszystkich zgonów w Polsce rocznie.

Nawracające stany zapalne trzustki ( dziedziczne zapalenie trzustki) są jednym z czynników ryzyka mogącym doprowadzić do rozwoju nowotworu trzustki. Wśród pozostałych wyróżniamy: wiek, płeć, palenie tytoniu (nitrozaminy), cukrzyca, otyłość.

Trzustka – budowa i funkcje

Trzustka jest trawiennym gruczołem dokrewnym o budowie zrazikowej. Składa się z trzech części: głowy, trzonu i ogona. Przewód trzustkowy uchodzi do dwunastnicy wraz z przewodem żółciowym. Z uwagi na umiejscowienie, nowotwór daje zróżnicowane objawy.

Trzustka przede wszystkim produkuje insulinę, dzięki której do komórek organizmu przenika glukoza – źródło energii potrzebnej im do życia. Wytwarza też enzymy trawiące tłuszcze, białka i cukry. Jest jednocześnie gruczołem trawiennym (zewnątrzwydzielniczym), który wydziela enzymy, oraz gruczołem dokrewnym (wewnątrzwydzielniczym) produkującym hormony.

Nowotwory trzustki

Do rozwoju raka trzustki dochodzi, gdy jej zdrowe komórki zmieniają się i rozwijają w sposób niekontrolowany, tworząc masę zwaną guzem. W zależności, czy guz rozwinął się w części zewnątrzwydzielniczej, czy wewnątrzwydzielniczej wyróżniamy:

• Guzy zewnątrzwydzielnicze - gruczolakoraki stanowią 95% nowotworów złośliwych trzustki, wywodzą się one z nabłonka gruczołowego przewodów trzustkowych.
• Guzy wewnątrzwydzielnicze – nowotwory z komórek wysp trzustkowych, guzy neuroendokrynne trzustki ( insulinoma, glucagonoma, VIP-oma, gastrinoma, somatostatinoma)
• mięsaki (sarkoma)